ΣΥΝΤΑΞΗ ΧΩΡΙΣ ΕΝΣΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟ

Για να μην νομίζει ο Κατρούγκαλος ότι αυτός ανακάλυψε την εθνική σύνταξη. Ο θεσμός υπάρχει από το 500 π.Χ. και βάλε, εποχή κατά την οποία το κράτος χορηγούσε σύνταξη σε κάθε αναξιοπαθούντα και άπορο χωρίς να μετρά ένσημα. Από την εποχή εκείνη λειτουργεί επίσης το κράτος πρόνοιας, με επιδόματα, συσσίτια και διανομές τροφών, αλλά και προγράμματα απασχόλησης δίκην ΟΑΕΔ. Καμία σχέση με τα ισχύοντα σήμερα. Και ιδού γιατί.

Το κράτος χορηγούσε την εθνική σύνταξη σε όλους όσοι δεν είχαν επαρκές εισόδημα ή σε συγγενείς τους για να τους συντηρήσουν. Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες είναι εφεύρεση του σύγχρονου πολιτισμού. Πρόωρες συντάξεις έδινε και στους ανίκανους για εργασία, τους αναπήρους και τα θύματα του πολέμου. Οι συντάξεις ήταν χαμηλές και βέβαια, κατώτερες από το ημερομίσθιο των εργαζομένων στα δημόσια έργα.

Σπουδαίο ήταν και το πρόγραμμα για την ενίσχυση των φτωχών, που στηριζόταν στους λεγόμενους δημόσιους μισθούς ένα είδος επιδόματος για τη συμπλήρωση του εισοδήματος τους. Ο δημόσιος μισθός ήταν αρκετός για τη στοιχειώδη διατροφή μιας οικογένειας. Ακόμη και μισθό, τα θεωρικά, για την παρακολούθηση των θεατρικών παραστάσεων χορηγούσε η αθηναική δημοκρατία.

Κατά τον Πλούταρχο, τα προνοιακά αυτά μέτρα που καθιερώθηκαν από τον Πεισίστρατο, είχαν σαν πρώτους αποδέκτες τους τραυματίες των πολέμων που τρέφονταν δημοσία δαπάνη. Το μέτρο αυτό επεκτάθηκε στη συνέχεια και σε όλους τους ανίκανους εργασία και τους πολύ φτωχούς. Ακόμη τα παιδιά όσων έπεφταν στο πεδίο της μάχης τρέφονταν και εκπαιδεύονταν από την πόλη μέχρι τα 18 τους, ηλικία κατά την οποία το κράτος τους δώριζε μία πανοπλία, που ήταν πανάκριβη.

Για τους φτωχούς μια από τις πιο σημαντικές πηγές εσόδων ήταν η μισθοδοσία από τη θητεία τους στο στράτευμα -και ήταν τόσοι πολλοί οι πόλεμοι τότε. Αλλά υπήρχαν κι εκείνοι που για διαφορετικούς λόγους δεν ήταν σε θέση να υπηρετήσουν στον στρατό.

Για όλους αυτούς την τελευταία δεκαετία του 5ου π.Χ. αιώνα καθιερώθηκε η περίφημη διωβελία (=δυο οβελοί). Ένας κατώτερος μισθός, που δικαιούνταν και έπαιρνε, ακόμη και στις εξαιρετικές συνθήκες του Πελοποννησιακού πολέμου, κάθε ηλικιωμένος ή ανήμπορος για τον πόλεμο πολίτης.

Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούσε και η κατασκευή μεγάλων δημόσιων έργων. Οποιος ήθελε δουλειά, τουλάχιστον στις περιόδους ακμής, είχε εξασφαλισμένο τον επιούσιο. Ακόμη και στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου η Αθήνα ήταν σε θέση να πληρώνει 1 δραχμή την ημέρα στους εργάτες του Ερεχθείου το 409-407 π.Χ.

Η ενίσχυση όσων πολιτών ζούσαν στα όρια της φτώχειας, ήταν κρατική υποχρέωση σύμφυτη με το άμεσο δημοκρατικό πολίτευμα. Όταν ο βασιλιάς της Αιγύπτου Ψαμμήτιχος, δώρισε μεγάλη ποσότητα σιτηρών γύρω στο 445 π.Χ. με απόφαση του δήμου, το σιτάρι μοιράστηκε σε 14.200 Αθηναίους.

Διαβάστε ακόμα:

Γιατί θα μειωθούν κι άλλο μισθοί και συντάξεις