ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ, ΣΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ, ΣΤΑ ΑΓΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ...

 
γράφει ο Φωστήρας
 
Κλείνω την ενότητα για την Επίδαυρο με την κορυφαία, κατά τη γνώμη μου, πολιτιστική στιγμή της Ελλάδας τον αιώνα που μας πέρασε. To καλοκαίρι του 1997 αναβίωσε στο αρχαίο θέατρο η θρυλική παράσταση των "Ορνίθων" από το θέατρο Τέχνης, με Πεισθέταιρο τον αξεπέραστο Θύμιο Καρακατσάνη. (Δυστυχώς Ευελπίδης δεν έπαιξε ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος. Είχα την τύχη να τους δω μαζί λίγα χρόνια μετά στις Θεσμοφοριάζουσες).  Οι εφημερίδες έγραψαν ότι το πλήθος που συνέρρευσε στην αργολική γη εκείνο το βράδυ δεν είχε προηγούμενο. Δεκάδες χιλιάδες έμειναν χωρίς εισιτήριο. Η παράσταση άργησε σχεδόν μία ώρα να ξεκινήσει. Κάποια στιγμή φοβήθηκα ότι το θέατρο θα καταρρεύσει.

Θυμάμαι ακόμα την αίσθηση, όταν άρχισαν να μπαίνουν τα Πουλιά στην Ορχήστρα και ακούστηκαν οι πρώτες νότες στο ομαδικό ξέσπασμα. Σαν κάποιο αόρατο χέρι να άπλωσε ένα δίχτυ με μεταξένια πλόκια στο κοίλο και να μας σκέπασε. Ο Μεγάλος Ερωτικός μας παγίδευσε από την πρώτη στιγμή. Και ακούσαμε εκείνο το βράδυ την Αηδόνα (Βανέσα Ανδρικοπούλου) να τραγουδάει για τα πουλιά που χορεύουν και είμαστε σίγουροι ότι αποκλείεται το φυσικό της κελάιδημα να είναι γλυκύτερο. Και ακούσαμε το Μάριο Φραγκούλη να τραγουδάει μερικές από τις ωραιότερες μελωδίες που έχει ερμηνεύσει ποτέ, στο χώρο με την καλύτερη ακουστική πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. 

Η απόδοση του Βασίλη Ρώτα, τα σκηνικά και τα κουστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, οι χορογραφίες της Ζουζούς Νικολούδη, το θείο μέλος του Μάνου Χατζιδάκι και η μαγική μπαγκέτα του Καρόλου Κουν, έκτισαν μία Νεφελοκοκκυγία που ακόμα και ο Αριστοφάνης δεν θα μπορούσε να φανταστεί καλύτερη (Φώτο, στην πρόβα, χορογραφία Ζουζού Νικολαίδη στις Όρνιθες, από το Θέατρο Τέχνης στην Επίδαυρο ).

Ο Χατζιδάκις είχε γράψει την μουσική για την παράσταση τρία χρόνια πριν το πρώτο ανέβασμα. Οι συζητήσεις που έκριναν την τελική μορφή πρέπει  να έγιναν όταν ο Ρώτας έδωσε στον Κουν τη μετάφραση και βρέθηκαν ο σκηνοθέτης με τον συνθέτη μόνοι τους, στα Άγια των Αγίων, στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.  

Θυμάμαι καθαρά ότι συνέλαβα τον εαυτό μου πολλές φορές δακρυσμένο. Ήταν οι στιγμές που έπαιρνα ανάσες πριν ξαναβυθιστώ στη μέθεξη της πιο γλυκιάς ουτοπίας που είχα ζήσει μέχρι τότε ως θεατής θεατρικού έργου, ίσως του κορυφαίου στην παγκόσμια δραματουργία.

Ήταν 25 Ιουλίου του 1997. Μόλις χθες. Εκείνο το βράδυ ο ελληνικός πολιτισμός ήταν στην πιο ωραία του ώρα. Σήμερα που τα ξαναθυμάμαι όλα αυτά, αναρωτιέμαι αν είναι δυνατόν να ξαναβρεθεί μαζί τέτοια γενιά μαστόρων. Είμαι σίγουρος όμως, ότι όπως η ζωή έτσι και η Τέχνη θα ξαναβρεί το δρόμο της.

Η προτροπή μου είναι απλή: Δείτε αρχαίο θέατρο το καλοκαίρι. Στην Επίδαυρο η εμπειρία είναι ανεκτίμητη. Αλλά και όπου αλλού μπορείτε. Δεν έχει σημασία το έργο ή ο πρωταγωνιστής. (Αριστοφάνη, ιδίως, μην χάσετε σε καμία περίπτωση).

Η αρχαία δραματουργία είναι η υψηλότερη μορφή Τέχνης και παραμένει η ζώσα άλυσος που μας συνδέει με την πολιτιστική μας κληρονομιά. Μιλιέται στην μητρική μας γλώσσα, τη γλώσσα του Ομήρου και είναι η επιτομή ενός σοφού πολιτισμού που έδωσε τους κώδικες και τα κλειδιά κατανόησης του κόσμου πέρα από τα όρια του γραμμικού χώρου και χρόνου σε μία αέναη ολότητα.

Κάποια στιγμή θα επανέλθω. Το θέμα είναι ανεξάντλητο.

Διαβαστε ακομα:

ΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΠΤΗ ΜΑΣ